jhljhugkjbh

Վայր՝

առցանց հարթակ

Մասնակիցներ՝ 

• ՀՀ դպրոցների սովորողներ, դասավանդողներ, ընտանիքներ
• Կարող են միանալ բոլորը, իրենց աշխատանքները ուղարկելով hasmik.israyelyan@mskh.am  էլ․ հասցեին,

Ժամկետը՝  Հուլիսի 5- օգոստոսi 25, 2020 թ․

Նպատակը՝

Կազմել մաթեմատիկական խնդիրների ժողովածու․

Խնդիրները՝

• Միանալ հակահամաճարակային միջոցառումներին,
• Զարգացնել ստեղծագորածական մտքի և որոնողական կարողություններ,
• Մեծացնել սեր և հետաքրքրություն մաթեմատիկայի նկատմամբ,
• Մասնակցել մրցույթի և տպագրել նյութեր

 

Ընթացքը՝

• Ոչ ստանդարտ մաթեմատիկական խնդիրների հավաքագրում, ժողովածուի կազմում, լուծում,
• Խնդիրները կարող են լինել կազմված սովորողի կողմից,  նաև թարգմանված օտար լեզվով կազմված խնդրագրքերից, համացանցային աղբյուրներից՝ անպայման նշելով աղբյուրը,
• Խնդիրների հավաքագրումից հետո խնդրագրքի կազմում, ստեղծում,
• Մրցույթի մասնակցության նպատակով՝ աշխատանքի փոխանցում վերոնշյալ էլ․ հասցեով, նշելով անուն-ազգանուն, հասցե, դպրոց, որը ներկայացնում եք և ուսուցիչ, ով հանդիսացել է մենթոր։

Արդյունքում

Հաղթող աշխատանքները հեղինակային իրավունքի պաշտպանությամբ, կտպագրվի   <<Մաթեմատիկա>> ամսագրի հերթական համարներում։

Հեղինակ, կազմակերպիչ՝ Հասմիկ Իսրայելյան, <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիր

Վայր՝ Սասնալանջ (<<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիր)

 Մասնակիցներ՝  Հյուսիսային-Գեղարվեստի դպրոցի սովորողներ․ լրացուցիչ կրթության  Կարատեի խումբ, կազմակերպիչ-դասավանդողներ՝ Հայկուհի Հովհաննիսյան, Հասմիկ Իսրայելյան,  Խոստիկյանների ընտանեկան դպրոց՝ Աստեր Խոստիկյան և մայրիկ

Ժամկետը՝ 23.06.20

Նպատակը՝

• 2020թ_ի Սասնա լանջ կամ Մհերի Դուռ փառատոնի մասնակցություն
• Հեռավորոթյան պահպանություն=առողջության պաշտպանություն նախագծի մասնակցություն
• Սասնա կարատե Սասնալանջում
• Սասնա Ծռեր․ էպոսային ընթերցումներ, քննարկում

Խնդիրները՝

• Համագործակցության ապահովում․ կարատե, մաթեմատիկա, ընթերցումներ
• Մաթեմատիկական գիտելիքների կիրառությամբ հակահամաճարագային միջոցառման ապահովում
• սպորտով զբաղվելու անխոչընդոտ ընթացք Սասնալանջում

Ընթացք, արդյունքներ․ Ֆիլմը պատրաստեց Հայկուհի Հովհաննիսյանը

Աշխատաժամանակ

<<Հեռավորության պահպանություն = առողջության պաշտպանություն>>-նախագիծ, արդյունքներ

Թարգմանական նախագիծ- ընտրության գործունեության <<Մաթեմատիկոսների>> խումբ

<<Դրախտային այգու արքետիպ․ արդի դրսևորումներ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում-Սասնալանջ>>- հոդված

 

Ուսումնառության ընթացքը, ժամանակային սղությունն ու տարբեր պատճառներ,  սահամանափակելով ինձ, հաճախ թույլ չտվեցին  աշխատանքային գործունեության մեջ հանդես գալ լիարժեք պոտենցիալով և եռանդով, ինչի շուրջ հաճախ եմ մտորել։ Արքետիպերի ուսումնասիրությունն ու մանկավարժական գործունեությունս «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում նախախնամությամբ, թե երջանիկ պատահականությամբ համընկան՝ ստեղծելով մեծ հետազոտությունների կիրառական հնարավորություն, որի ժամանակը վերջապես եկել է։ Այս հնարավորության համար շատ ուրախ եմ և լիահույս եմ, որ կհետաքրքրի բարեկամ ընթերցողին։

Սույն հոդվածը, որը ցանկանում ենք դարձնել հերթականներից առաջինը «Դպիր» ամսագրում, ներկայացնում է հոգեբան, մարդաբան Կարլ Գուստավ Յունգի (1875-1961) «Արքետիպերի տեսության» արդիական դրսևորումներից մեկը Հայաստանում՝ հանձին «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի՝ վերջին տարիներին ծավալած գործունեության արդյունքում ստեղծված  միջավայրային փոփոխությունների (մերօրյա՝ «Սասնալանջ»)։ Այս համատեքստում հիմնականում կքննենք «Դրախտային այգու» արքետիպը հայ մշակույթում՝  միջնադարից ցայսօր՝ կենտրոնում ունենալով արդիական վիզուալ  պատկերը։

Յունգն առաջինն էր, ով նախաձեռնեց անգիտակցականի ոչ միայն կենսաբանական հիմքերի ուսումնասիրությունը, այլ նաև էթնիկական առաձնահատկությունները: Ըստ նրա` մարդը ծնված օրից իր վրա է կրում ամբողջ մարդկության, ինչպես նաև իր ժողովրդի փորձը: Հենց այս երևույթն էլ Յունգն անվանում է կոլեկտիվ անգիտակցական:[1] Նա գտնում էր, որ, ճիշտ է, մարդիկ իրար նման են համամարդկային առանձնահատկություններով, սակայն միևնույն ժամանակ տարբերվում են ազգային որակներով:

Արքետիպերը(լատ․ archetypum, հուն․ ἀρχέτυπον./ ἀρχή` սկիզբ, ծագում, τύπος` մոդել, տիպ բառերից)[2]  տարբեր ազգերի մոտ գոյություն ունեցող (շատ դեպքերում իրար բավականին նման) մոր, հոր, առասպելաբանական հերոսների, չարի, բարու և տարբեր տարերքներ մարմնավորող ընդհանուր ձևերի մասին մտավոր պատկերացումներն են, նախնիներից մեզ հասած  հիշողության մշակութային «հետքերը»։ Այս է պատճառը, որ գիտնականները արքետիպեր են որոնում առասպելներում, լեգենդներում, հեքիաթներում, արխաիկ պատկերացումներում, քանի որ դրանք, լինելով հնագույն տեքստեր, պարունակում են ներկայի նախկին տիպերը, ինչպես օրինակ բարձրանալու նպատակով մարդիկ հնուց օգտագործել են պարաններ, իսկ այժմ դրանք վերածվել են վերելակների, հեքիաթներում թռչել են առասպելական թռչունների մեջքին նստած, իսկ զարգացած քաղաքակրթության մեջ ունենք ինքնաթիռներ։

Արքետիպերը տարբեր են, չունեն որոշակի քանակ։ Հայկական մշակույթում դրանց թվին են պատկանում Մեծ մոր, Հոր կամ Տիրոջ, Աստվածամանուկի, Հերոսի,  Տիեզերական ծառի, Դրախտային այգու կամ Ոսկե ժամանակների   արքետիպերը։

Դրախտային այգին իր կիրառությունն է գտնում տարբեր ժամանակաշրջանների քաղաքականությունների և ռազմավարությունների կազմակերպման գործում։ Ժամանակային իմաստով այս արքետիպը դրախտային, ոսկի ժամանակներ է ցուցում՝ ոսկեդար, իսկ տարածական իմաստով՝ դրախտի պարտեզ(paradise): Դրախտային ժամանակը, այս արքետիպի ենթատեքստում, չունի ներկա՝ իդեալական է եղել կամ ինչ-որ ժամանակ առաջ, կամ լինելու է ապագայում և հանուն այդ իդեալական ժամանակին հասնելու համար պետք է կառուցել, աշխատել, ինչ-որ հարցերում զոհաբերությունների գնալ։ Այս արքետիպի կիրառությունը Յունգը ցույց է տալիս Խորհրդային Միության քաղաքական գաղափարախոսություններում։[1]

Դրախտային այգին խորհրդանշվում է լուսաբացով, պայծառ արևով, ծառերով, գետերով, բերրիությամբ։ Այն խորհրդանշում է նաև տիեզերական ներդաշնակություն և այդ ներդաշնակությունն ունի պահապաններ, հերոսներ, որոնք պաշտպանում են այգին քաոս(խառնաշփոթ) առաջացնող ուժերից։  Քննելով հայ միջնադարյան պատկերացումները իդեալական աշխարհի մասին՝ Հ․ Պետրոսյանը գրում է․ «Իդեալական հայրենիքը ներկայանում է որպես կանոնակարգված միկրոտիեզերք, որպես այգի, որի հիմնական ծառը խաղողի որթն է, հիմնական կառույցը՝ հնձանահարկը, հիմնական արդյունքը՝ գինին։ Իր հողակտորը այգի է պատկերացնում մասնավոր հողագործը, իր գավառը այգի է պատկերացնում նախարարը, իր երկիրը այգի է պատկերացնում թագավորը։ Այգու իդեալական վիճակն այն է, երբ թագավորը(տերը՝ տիրություն անողի, խնամողի իմաստով) բազմում է իր որթի տակ և հետևում կանոնակարգված աշխատանքներին․․․»։[2] «Այս թեման իր լիարժեք արտահայտությունն է գտել հայկական պատկերագրության մեջ այգեգաործական կենտրոններից մեկի Միջնադարյան հուշարձանում՝ Ազթամարի Սուրբ Խաչ տաճարի «որթագալարի գոտու» մեջ»։[3] 

Հայկական հեքիաթներում նվիրագործյալ հերոսը պաշտպանում է դրախտային այգին, նա պայքարում է դրախտային ժամանակը վերադարձնելու համար, հաճախ դրա համար պետք է լինում գտնել անհրաժեշտ բացակայող տարրերը և բերել այգի։ Որպես այդպիսի խորհրդանշական տարրեր են հանդես գալիս Հազարան բլբուլը, Արքայական խնձորը(խաղողի որթը) և այլն։ Այդպիսի հեքիաթներ են «Հազարան Բլբուլ կամ Ալո -Դինոյի նաղլը»[4], «Քաչլիկը»[5],  «Թագավորին վեպը»[6], «Ավճի շաբուրի տղեն»[7],  «Ղուշ Փարին»[8]։

Դրախտային այգու արքետիպի առանցքում նվիրագործյալ հերոսի որոնումներն ու գործողություններն են հանուն միկրոտիեզերքի խախտված հավասարակշռության վերականգնման կամ պահպանման, և այստեղ է, որ հերոսը հաճախ կրում է մշակութաստեղծ տիտղոսը։[9]

Կրթահամալիրը հայտնի է իր շինարարական ընթացքով՝ մշտական և շարունակական, որը կարելի է ուսումնասիրել կայքի տարբեր բաժիններում։ Հեղինակային մանկավարժության առանձնահատկություններից մեկը, ըստ կրթական համայնքի անդամների, բաց, ազատ, կանաչապատ միջավայրում կազմակերպվող ուսումնական պրոցեսներն են։ Այս մասին բազմաթիվ նյութեր կարող ենք գտնել mskh.am-ի կրթական պարտեզ բաժնում։Բաժնի ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ այն դրախտային այգու արքետիպի արդիական դրսևորման կատարյալ օրինակ է։ Որպես նվիրագործյալ հերոս հանդես է գալիս կրթական համայնքի ողջ կազմը՝ յուրաքանչյուր անդաով․ դպրոցների տնօրեններ՝ կրթահամալիրի տնօրեն Աշոտ Բլեյանի գլխավորությամբ, մասնախմբերի ղեկավարներ, մանկավարժական աշխատողներ, սովորողներ, ծնողական համայնք, որոնք շատ ուշադիր և զգույշ են կրթական պարտեզիէկոլոգիական միջավայրի  պահպանության և պաշտպանության, խնամքի կազմակերպման հարցերում։ 2019 թվականի հոկտեմբերին մամուլի և հասարակության հետաքրքրությունների կենտրոնում «Սեբաստացիական» ակցիաներն էին՝ ուղղված հարակից մանկապարտեզի հետ ճաղավանդակով բաժանվելուն դեմ, որը, ըստ կրթական համայնքի, խախտելու էր սովորողների ազատ տեղաշարժման իրավունքը և ստեղծելու էր մի շարք դժվարություններ կրթական պարտեզում՝ այդ թվում թողնելով մշակութային և հեգոբանական ազդեցություններ։  Սկսվեց «Բնակավայրն առանց ճաղերի» նախաձեռնոթյունը, որին կայքում նվիրված է առանձին բաժին։ Կարելի է ասել, որ հարցը չհանգեց վերջնական հանգուցալուծման, իսկ «սեբաստացիներն» այդ ընթացքում մեզ հետաքրքրող «հերոսական պայքարի» մեջ էին՝ «կրթական դրախտի պաշտպանության» համար։ Նոյեմբերին «Կրթական պարտեզ բնակելի արվարձանում» նախագծով սկսվեցին կրթական պարտեզի մշակույթը տարածող նախաձեռնություններ՝

·   Հանրային քննարկում,

·  «Կրթական պարտեզ բնակելի արվարձանում» նախագծի շահառուներին, հետաքրքրվողներին, լրագրողներին

·    Քողարկված դրախտ և այլն, սակայն այսքանով չէ, որ կավարտվի մեր հետազոտությունը։

Մենք խոսեցինք հայկական մշակույթում դրախտային այգու պատկերացման մասին, որտեղ առանցքում են խաղողի որթը, հնձանը և գինին՝ որպես արքայական կամ աստվածային ըմպելիք։ Վերջին 2 տարիների ընթացքում  կրթահամալիրում  նոր թափով զարգանում է «Խաղողի և գինու դպրոցը», որտեղ  սովորողների անմիջական մասնակցությամբ խմորվում է կրթահամալիրի արտադրությանը պատկանող գինին ։ Այս տարի կրթական պարտեզում տեղ գտավ լայնածավալ խաղողատունկ, որին կհաջորդի բերքահավաքից հետո գինու  ստացումը կրթական այգում աճող խաղողից։ Փաստորեն դրախտային այգու  կոսմոսում պակասող տարրը խաղողի վազն էր և «նվիրագործ հերոսները»  խաղողատունկով ու շարունակվող աշխատանքներով  ամբողջացնում են  ներդաշնակությունը։

Որպես այս հոդվածի թարմ ամփոփում, որն իր շարունակությունը կգտնի հոդվածաշարի հաջորդ շարքերում, նշենք, որ «Բանգլադեշյան պլեների» հունիսյան շրջանում Վիգեն Ավետիսի քանդակի դպրոցը դարբնային տաք զարկ տվեց դրախտային այգու իր տարբերակի՝  «Սասնալանջի կամ Մհերի դռան» ստեղծմանը, իսկ թե որքա՜ն շատ են արթնացող, արդիականացող արքետիպերն այստեղ՝ «Սասնա ծռերի» կերպարներով, երգ-երաժշտության ուղեկցությամբ, տոնածիսական նախագծերով ու նախաձեռնություններով, կքննենք հաջորդիվ։

 

Հեղինակ՝  Հասմիկ Իսրայելյան

Հյուսիսային-Գեղարվեստի դպրոց-պարտեզ

Աղբյուրներ՝ 

mskh.am«»

[1] Юнг К., Душа и миф. Шесть архетипов, с․ 6-9․

[2] Liddell H. G., Scott R., Jones H. S., Mc Kenzie R., A Greek and English Lexicon, London, 1940.  

[3] Юнг К., Душа и миф. Шесть архетипов, с. 52.

[4] Պետրոսյան Հ․, Էթնատարածքի միջնադարյան  ընկալումները և նրա մերօրյա արձագանքները․ հայրենիքը և Թորգոմյան տունը, Երևան, 1993, էջ 14:

[5] Պետրոսյան Հ․,  Հայ միջնադարյան պատկերացումները իդեալական կենսատարածքի և կենսընթացի մասին․ աշխարհը որպես այգի, Վիեննա-Երևան, 2002,  էջ 424:

[6] ՀԺՀ, հ․ I, էջ 27-48:

[7] ՀԺՀ, հ․ X, Երևան, 1967, էջ 107-116:

[8] ՀԺՀ, հ․ VI, էջ 628-632:

[9] Հայրապետյան Թ., Արքետիպային հարակցումները հայկական հրաշապատում հեքիաթներում և վիպապատմական բանահյուսության մեջ, Երևան 2016, էջ 8:

[9] ՀԺՀ, հ․ IV, էջ 30-35:

[10] ՀԺՀ, հ․ I, էջ 51-60:

[11] ՀԺՀ, հ․VII, էջ 442-446:

Վայր՝

առցանց հարթակ

Մասնակիցներ՝

• Բանավոր մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեության խմբերն իրենց ընտանիքներով
• Կարող են միանալ բոլորը, իրենց աշխատանքները ուղարկելով՝ hasmik.israyelyan@mskh.am հասցեին

Ժամկետը՝

Հունիսի 20-հուլիսի 10

Նպատակը՝

• 2020թ_ի թարգմանական փառատոնի մասնակցում
• Խնդիրների փաթեթի ստեղծում
• Ընտանեկան աշխատանքներ բանավոր մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեության խմբերում

Խնդիրները՝

• Ստեղծագորածական մտքի և որոնողական կարողությունների զարգացում
• Նոր խնդիրների ստեղծում
• Խնդիրների յուրօրինակ լուծումների որոնում
• Սերմանել վստահություն սեփական ուժերի նկատմամբ
• Մեծացնել սեր և հետաքրքրություն մաթեմատիկայի նկատմամբ

Ընթացքը՝

Եկեք միասին և՛ խաղանք, և՛ թարգմանենք։

Առաջարկում եմ մասնակցել թարգմանական փառատոնին և ստեղծենք հայերեն օնլայն մաթեմատիկական խաղ մեր ընկերների համար։

ЛогикЛайк

Մուտք ենք գործում ЛогикЛайк մաթեմատիկական խաղի կայք։ Կայք մուտք գործելու համար անհրաժեշտ է միայն էլեկտրոնային հասցե։ Տեսանյութը ձեզ կօգնի ավելի լավ հասկանալ, թե ինչպես են մուտք գործում ЛогикЛайк կայքը և ինչպես ենք օգտվում կայքից։

 

 

Կայիքի խնդիրները թարգմանում ենք հայերեն և տեղադրում մեր ընտրությամբ գործունեության բաժնում։ Տեսնենք, թե ինչքան բանալիներ կարող ենք միասին բացել։

Արդյունքներ՝ լրացվող

Աղբյուրը՝ Անի Միրզոյանի բլոգ

Լավագույն մասնակցություն՝  Մուրադյան Սոֆի

Ժամկետը՝ հունիսի 1- հունիսի 11

Մասնակիցներ՝ 4-րդ, 5-րդ դասարանի սովորողներ,  ընտրությամբ խումբ, դասավանդողներ,։

Նպատակը և խնդիրները

Նախագծի նպատակն է  ընտանեկան դպրոցում, սովորողների, ընտանիքի անդամների,  ուսուցիչների  համագործակցություն:
Նախագծի  խնդիրներներն են մաթեմատիկական գիտելիքների ամրապնդումն ու կիրառությունը կյանքում : Продолжить чтение «Մաթեմատիկան շարժման մեջ- նախագծի արդյունքներ»

• Օտար լեզվի զարգացում՝ անգլերենի, ռուսերենի դասընթացներ
• Հեռավար կրթության մեթոդաբանության,  արդի դասական մանկավարժության ուսումնասիրությու
• Երևանի մշակութային դեմքը․ Ֆիրդուսի ուսումնասիրություն
• Հոգեբանական-ուսոմնական թրեյնինգներ
• Կրթության մարդաբանության ուսումնասիրություն
• Մաթեմատիկայի դասավանդման նախապատրաստական շրջան, ուսումնական ծրագրի մշակում
• Հոդվածաշար  <<Դպիր>> ամսագրում
• Ընթերցանություն

Անվանումը (վերնագիրը)` Երկրաչափական պարտեզ- պուրակ. Բանգլադեշ պլեներ

Մասնակիցներ՝ Հյուսիսային դպրոցի սովորողներ, քանդակագործներ, դիզայներներ, աշխատանքային անձնակազմ։

Իրականացման տևողությունը ՝ երկարաժամկետ-շարունակական․ հուլիսի 1-ից- օգոստոսի 10

Նպատակներ՝

• Երկրաչափական մարմինների և պատկերների միջոցով արվեստի հրապարակի, մշակութային հուշարձանի, մաթեմատիական կրթության իրականացման բաց, բնական, էսթետիկ և գեղագիտական միջավայրի  ստեղծում կրթական պարտեզում,
• տուրիզմի զարգացում
• մաթեմատիկայի նկատմամբ սիրո ձևավորում,
• մաթեմատիկական գիտելիքների կիրառման հնարավորություն կյանքում և արվեստում,
• տարածական և քանակական չափումների հաշվում,
• առկա մաթեմատիկական խնդիրների լուծում,
• քանդակագործի հետ աշակերտների համագործակցության ապահովում,
• շրջապատը գեղեցկացնելու, հետազոտելու, խնամելու, պահպանելու, բարեկարգելու կարողությունների զարգացում,
• ստեղծագործական մտածողության զարգացում,
• ստեղծողի արժեհամակարգի ձևավորում,
• շինարարական և պարտիզպուրակային աշխատանքներին մասնակցություն․․․

Продолжить чтение «Պյութագորյան պարտեզ- պուրակ․ Բանգլադեշ պլեներ»

Աշխատաժամանակ-հունիս d5a1d5b7d5add5a1d5bfd5a1d5aad5a1d5b4d5a1d5b6d5a1d5af